تاثیر موسیقی بر مغز با علم فیزیولوژی پزشکی

 

 

تاثیر موسیقی بر مغز با علم فیزیولوژی پزشکی

 

 

تاثیر موسیقی بر مغز با علم فیزیولوژی پزشکی

 

امروزه و در جهان کنونی شرکت های بزرگ تولید کننده بلندگوهای حرفه ای در صدد استفاده از علم نوین فیزیولوژی پزشکی موسیقی می باشند. این علم تازه تاسیس در جهت کشف قوانین مربوط به درک صدا و تفسیر آن در مغز انسان تلاش می کند. در ادامه و طی مقالات آتی نکاتی در باب اهمیت این علم نوین و یافته های آن مطرح خواهد شد.

به طور کلی تفسیر صدا در مغز می تواند دو نوع احساسی اصلی را در انسان ایجاد کند. یکی از این دو نوع احساس را به عنوان احساس دلپذیر یا Emotion Pleasant می شناسیم و در زمانی تجربه می شود که صدا بعد از تفسیر در مغز، حالت شادی و در نهایت آرامش ایجاد می کند. احساس دیگر ناخوشایند بوده که موجب بروز ترس و اضطراب در انسان می گردد. برای انسان های اولیه این احساس ناخوشایند به صورت ابزاری مطمئن برای حفظ بقا و رهیدن از خطرات مورد استفاده قرار می گرفته است.

در حال حاضر تولید نویزهای نامطلوب که باعث ایجاد صدای ناخوشایند (Horrible) برای شنونده حرفه ای می شود و احساس ناآرامی در هنگام شنیدن موسیقی را به شنونده القا می نماید، مورد کاوش و بررسی های دقیق آزمایشگاهی قرار گرفته است.

لازم به ذکر است که اصولا نویزهای مورد بحث ما عملکردی کاملا پنهانی و در رابطه مستقیم با زمان دارند. شنوندگان حرفه ای (اودیوفایل ها) که ساعت های متمادی را به شنیدن موسیقی اختصاص می دهند و بلندگوهای متفاوتی را در زمان های طولانی مورد استفاده و ارزیابی قرار داده اند، قطعا بارها این موارد را تجربه نموده اند. بدان معنی که شنونده قادر به تفکیک و تشخیص مستقیم این نویز در موسیقی نمی باشد بلکه این دسته از نویزها فقط در نحوه باز تولید صدا و در بطن بسامد ها جای دارند و تاثیر خود را در دراز مدت به صورت خستگی (Fatigue) وعدم رضایت از حس شنیداری نمایان می سازند.

پرفسور هاوزر (Prof.Hauser) یکی از کسانی است که سال های مدیدی از عمر خود را صرف پی بردن به ساز و کار و دقایق و ظرایف جهاز شنوایی نموده است که این اهتمام با نتایج شگفت آوری نیز همراه بوده است. وی در تحقیقات خود نشان داد که بیشترین نویزهایی که باعث بروز اعوجاج های خفیف در هنگام پخش صدا از بلندگوها می شوند در ناحیه بسامدهای میانی (Mid Range) تشکیل می گردند. (آن چنان که در آمپلی فایر های لامپی به خصوص با طراحی Single Ended مشاهده می شود که تمام توجه به دقت در باز پخش اصوات با بسامدهای وسط معطوف گردیده است.)

این مهم اساسا با تصور عامه شنوندگان در تضاد است. اغلب این باور در بین شنوندگان حرفه ای وجود دارد که عامل ناخوشایند صدا در نواحی زیر و بم تشکیل می گردد و نه در ناحیه وسط در صورتی که اگر نویزهای گذرا (Transient Noise) را به عنوان عامل بروز خستگی بشناسیم پی می بریم که این نویزها عمدتا در نواحی میانی صدا ایجاد می شوند.

در این تحقیقات نشان داده شد در حالی که نت های موسیقی با هم نواخته شوند (که به نام Superposition شناخته شده اند) در گوش داخلی به دو صورت اصوات معنی دار (Consonant) و یا اصوات بی معنی (Inconsonant) تقسیم بندی و درک می گردند. گوش داخلی دارای غشایی به نام غشای پایه (Basement Membrane) می باشد که وظیفه درک فیزیکی از طول موج های مختلف صدا را به عهده دارد. ارتعاشاتی که قسمت اولیه این غشا را به لرزش وا می دارد با صدای زیر (High Frequency) و آن دسته از ارتعاشاتی که نواحی نزدیک به انتهای غشا را می لرزانند با صدای بم (Low Frequency) همراه است.

هنگامی که دو نت با هم نواخته می شوند دو نقطه مختلف از غشای پایه می لرزند که در صورت وجود فاصله ما بین دو نقطه به ارتعاش درآمده، صدا به صورت معنی دار درک شده و در صورت نزدیکی نقاط مرتعش به یکدیگر، صدا به صورت بی معنی توسط گوش درک می گردد. از آن جا که اصوات با بسامدهای وسط تقریبا یک ناحیه متمرکز از غشای پایه را به لرزش در می آورند، احتمال بروز اصوات بی معنی در ناحیه وسط بسیار بیشتر است در نتیجه بروز خستگی در شنیدن عمدتا متاثر از این دسته از اصوات می باشد.

با توجه به این درک جدید، تولید کنندگان بلندگوهای حرفه ای برای کاهش درک اعوجاج در مغز، به طراحی های نوین روی آورده اند که بتوان بسامدهای مزاحم و بسیار نزدیک که موجب به ارتعاش درآمدن نقاط نزدیک روی غشای پایه می گردند را تا حد امکان کنترل نمود.

در این راستا یکی از اهداف مهم در ساخت بلندگوهای نوین، طراحی یونیتی است که قادر به بازتولید پهنه وسیعی از بسامدها (تصحیح پاسخ فاز) باشد و هم چنین با سرعت بالا در عملکرد (Rise Time) بر بسامدهای مزاحم فایق آید. این یونیت می بایست در فرایند باز تولید صدا بسیار سریع تر از گوش انسان عمل نماید.

طبق نتایج حاصل از تحقیقات و مطالعات پروفسور هاوزر، بلندگوهای مانگر (Manger) یکی از برترین نمونه های است که در صنعت ساخت بلندگوهای حرفه ای به دستاوردهای جدید پزشکی توجه ویژه ای نموده و با ارائه مبدل های موجی (MSW با دامنه بسامد 80Hz-35Hz و Rise Time1=13πsec ) قدم بزرگی را در نیل به صدایی صحیح با توانایی بالا در بازتولید بسامدهای وسط، فارغ از هرگونه نویز گذرا (Transient Noise) پشت سر گذارده است.

لذا بلندگوهای مانگر امکان لذت بردن از موسیقی را در دراز مدت بدون بروز خستگی میسر می سازند.